Bordro hazırlamak, yalnızca ücret hesaplamak değil; aynı zamanda yasal mevzuata tam uyum sağlamak anlamına gelir. Ancak pratikte birçok bordroda tekrarlanan hatalar görülmektedir. Bu hatalar hem işveren açısından cezai riskler doğurur hem de çalışan memnuniyetini olumsuz etkiler.
İşte bordro uzmanlarının en sık düştüğü 5 hata 👇
1. Brüt ve Net Ücretin Karıştırılması
Bordroda en sık rastlanan hataların başında, brüt ücretin net ücret sanılması veya tersi gelir.
Çalışanla yapılan iş sözleşmesinde “net maaş” kararlaştırılmış olsa bile, bordro hesaplamaları her zaman brüt ücret üzerinden yapılmalıdır.
Sonuç: Vergi ve SGK kesintileri hatalı olur, bildirgeler tutarsızlaşır.
🟢 Doğru Uygulama:
- Hesaplamaları daima brüt ücret üzerinden yapın.
- Brüt → Net dönüşüm tablolarını güncel tutun.
- Bankaya yatırılan net tutarın bordroyla uyumlu olduğundan emin olun.
2. Güncel Mevzuat Değişikliklerini Takip Etmemek
Asgari ücret, vergi dilimleri, SGK tavan sınırları gibi değerler yıl içinde birden fazla kez değişebilir.
Bu değişiklikler bordro sistemine yansıtılmazsa, bordro hatalı olur ve işveren cezai yaptırımla karşılaşabilir.
🟢 Doğru Uygulama:
- Her ay Resmî Gazete, SGK ve Gelir İdaresi Başkanlığı duyurularını kontrol edin.
- Bordro yazılımını güncel parametrelerle çalıştırın.
- Özellikle yıl ortasında yapılan asgari ücret güncellemelerine dikkat edin.
3. Eksik Gün ve Fazla Mesai Hesaplarını Hatalı Girmek
Fazla mesai, eksik gün, rapor veya izin bilgilerinin yanlış işlenmesi bordroda en sık yapılan operasyonel hatalardandır.
Özellikle fazla mesai saatinin %50 zamlı, genel tatil çalışmasının %100 zamlı ödenmesi gerektiği sıkça gözden kaçar.
🟢 Doğru Uygulama:
- Personel devamsızlık kayıtlarını düzenli tutun.
- Fazla mesaiyi ayrı satırda ve yasal katsayısıyla gösterin.
- Eksik gün neden kodlarını SGK bildirgesiyle uyumlu girin.
4. Vergi Matrahlarını Yanlış Hesaplamak
Vergi dilimlerinin yanlış uygulanması, kümülatif gelir vergisi matrahının dikkate alınmaması veya BES kesintilerinin matrahtan düşülmemesi, bordroda büyük farklar yaratır.
🟢 Doğru Uygulama:
- Her ay kümülatif gelir vergisi matrahını bir önceki aya ekleyin.
- Engelli indirimi, özel sigorta primleri ve BES katkı paylarını doğru uygulayın.
- Damga vergisini brüt ücret üzerinden alın.
5. Bordro ve SGK Bildirgesi Arasındaki Tutarsızlıklar
SGK bildirgesinde bildirilen kazanç tutarı ile bordroda yer alan prime esas kazanç birbirinden farklıysa, sistemsel hata oluşur ve denetimlerde tespit edilirse ceza doğar.
🟢 Doğru Uygulama:
- Her ay bordro tamamlandıktan sonra SGK bildirgesiyle karşılaştırın.
- Eksik gün kodları, prim matrahı ve toplam kazanç değerlerini birebir kontrol edin.
- Uyum kontrolünü otomatik yapan yazılım veya Excel kontrol şablonları kullanın.
🎯 Sonuç
Bordro hataları çoğu zaman küçük ayrıntılardan kaynaklanır; ancak sonuçları büyük olabilir.
Bir bordro uzmanının başarısı, yalnızca hesaplama becerisine değil, mevzuat bilgisi, dikkat ve sistemli çalışmasına da bağlıdır.
Her ay şu kural hatırlanmalıdır:
“Bordro, yalnızca bir maaş hesabı değil, yasal bir belgedir.”
